همین رویکرد باعث شد تا از سال 1384ستادی در شهرداری تهران شکل گیرد که کار توانمندسازی زنان سرپرست خانوار را دنبال کند.
این ستاد بهمنظور پیشگیری و کاهش آسیبهای اجتماعی زنان سرپرست خانوار مدلی را طراحی کرده که برخلاف مدلهای رایج درکشور به ارائه خدمات آموزشی، زیر ساختی و اشتغالزایی به زنان سرپرست خانوار میپردازد.
ستاد توانمندسازی شهرداری تهران فرایندی را دنبال میکند که طی آن زنان سرپرست خانوار، جرأت و توانمندی لازم برای دستیابی به هدف را درخود تقویت کنند و با بهرهمندی از فرصتهای برابر برای عملی ساختن خواستههایشان تلاش کرده و از محرومیت، ناامنی اقتصادی و فقر رها شوند.
بهمنظور کاهش فقر زنان سرپرست خانوار، دستیابی به رفاه و برآورده شدن نیازهای اولیه آنها کار اشتغالزایی زنان سرپرست خانوار از مهمترین اولویتهاست. علاوه بر این اشتغالزایی برای این گروه از زنان جامعه میتواند منجر به مشارکت اجتماعی، بالا رفتن عزت نفس، افزایش مهارتها، کسب هویت و بهبود جایگاه اقتصادی و اجتماعی آنها شود؛ بنابراین بهمنظور کاهش فقر و عدمتسری آن به نسل بعد اشتغال بهعنوان گام نخست در برنامهریزی ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوار مدنظر قرارگرفته است.
فهیمه فیروزفر، رئیس ستاد توانمندسازی شهرداری تهران دراینباره معتقد است: ما بهمنظورتوانمندسازی و توانافزایی زنان سرپرست خانوار برنامههایی را دنبال میکنیم که آموزش مهارتها، افزایش سطوح آموزش شغلی و کمک به فراگیری مهارتهای حرفهای و بازاریابی، تسهیل در اخذ مدارک فنی و حرفهای و ایجاد دسترسی به منابع اعتباری ازجمله آنهاست.
بنا به تشخیص اداره اشتغال و تمایل مددجویان، بانوان در 3 حوزه مراکز مهارتآموزی کوثر، بازارچههای خوداشتغالی و مشاغل خانگی به فعالیت دعوت میشوند که در این مراحل گذراندن 3ماه دوره آموزشی الزامی است.
مراکز مهارتآموزی کوثر
خیاطی، عروسکسازی، آشپزی، کفاشی، مونتاژ قطعات الکترونیک، تولید کالای خواب، تولید لباس بیمارستانی و... ازجمله مهارتهایی است که در سطح 90مرکز مهارتآموزی کوثر به زنان سرپرست خانوار آموزش داده میشود. این مراکز با رویکردهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و با هدف آموزش و ایجاد توانمندی در زنان سرپرست خانوار از سوی شهرداری تهران به بهرهبرداری رسیدهاند.
در اینباره فهیمه فیروزفر گفت: منفعت و سود اقتصادی فعالیتهای مراکز مهارت آموزی کوثر نصیب 900زن سرپرست خانواری میشود که هماکنون در اینگونه مراکز مشغول بهکار هستند.
این مراکز کاربریهای متفاوتی را شامل میشوند؛ مثلا بهمنظور تأمین منابع مالی و تسهیل دسترسی به اعتبارات ستاد توانمندسازی در هر منطقه یک یا چند صندوق قرضالحسنه دایر شده که منابع در اختیار این صندوقها از طرف خود زنان شاغل در مراکز کوثر تأمین میشود و اداره آن نیز بهطور کامل بر عهده خود آنهاست. جمع کل این صندوقها 26عدد و تعداد اعضای آنها 349نفر است.
بازارچههای خوداشتغالی کوثر
تاکنون بالغ بر 142بازارچه خوداشتغالی کوثر راهاندازی شده است. این بازارچهها، با هدف ایجاد مکانی بهمنظور عرضه و فروش تولیدات مراکز مهارتآموزی کوثر، تولیدات مشاغل خانگی و نیز اشتغال زنان سرپرست خانوار و فرزندان آنها ایجاد شده است همچنین بانوان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی نیز برای اشتغال در این بازارچهها مشغول بهکار میشوند. از زمان افتتاح نخستین بازارچه تاکنون تعداد 3857نفر در بازارچههای دائمی، 1095نفر در بازارچه موقت فصلی، 492نفر در بازارچههای موقت مناسبتی و 500نفر در بازارچههای موقت سامانه نشاط اشتغال داشتند و به فروش محصولات تولید خود یا کالاهای آماده اقدام کردهاند.
آموزش و توانمندسازی
ازعمدهترین مشکلاتی که زنان سرپرست خانوار با آن دست به گریبان هستند بیسوادی، عدمتخصص و مهارت، عدمشناخت قوانین حقوقی، ضعف تحصیلی فرزندان، عدمآگاهی از راههای جلوگیری از ابتلا به آسیبهای اجتماعی و... است. به همین دلیل اداره آموزش ستاد توانمندسازی با درنظر گرفتن شرایط و نیازهای ویژه زنان سرپرست خانوار، آموزشهایی را که به بهبود کیفیت زندگی و تأثیرگذاری ایشان بر شرایط اطرافشان کمک میکند با صرف کمترین هزینه، در اختیارشان قرارمی دهد.
فهیمه فیروزفر مهمترین اقدامات آموزشیای که اداره آموزش بهمنظور افزایش دانش و آگاهی عمومی بانوان سرپرست خانوار و فرزندان آنها انجام میدهد را شامل برگزاری دورههای تقویتی، مساعدتهای مالی، اعطای وسایل کمک آموزشی، دورههای آمادگی کنکور، پرداخت هزینه شرکت در دورههای آمادگی کنکور و برگزاری جلسات مشاوره اعلام کرد و بهعنوان مثال گفت: ستاد توانمندسازی شهرداری تهران با مراجعه به بانک اطلاعاتی خود با افراد خیر و علاقهمند به ارائه خدمات تماس حاصل میکند و هماهنگیهای لازم را برای برگزاری دوره تقویتی در مکانی نزدیک به محل سکونت فرزندان(غالبا در سراهای محله) به عمل میآورد.
ارائه خدمات حمایتی
برنامهریزی در حوزه درمانی از دیگر اقدامات ستاد توانمندسازی است که با همکاری شرکت شهر سالم به اجرا درمیآید. به همین مناسبت طرح چکاپ سلامت که مجموعهای از آزمایشها و اقدامات معمول است با هدف تشخیص و پیشگیری بیماری برای بانوان سرپرست خانوار در سطح مناطق 22گانه به اجرا درمیآید.
دراین باره نیز رئیس ستاد توانمندسازی زنان گفت: بسیاری از بیماریهای رایج و تهدیدکننده حیات و خطرناک مانند سرطان و بیماریهای قلبی و عروقی به شرط آنکه زود و در مراحل اولیه تشخیص داده شوند به آسانی قابلپیشگیری و درمان هستند، علاوه براین زمینه معاینه و چکاپ دهان و دندان بهعنوان مهمترین مشکل خانوادههای ایرانی مخصوصا خانوادههای زن سرپرست خانوار است که مقدمات آن از سوی این ستاد فراهم شده تا پس از شناسایی مشکلات دهان و دندان از طریق کلینیکهای دندانپزشکی شرکت شهرسالم بهصورت رایگان از خدمات درمانی بهرهمند شوند.
بیمه زنان سرپرست خانوار
فهیمه فیروزفر در توضیح یکی دیگر از انواع خدمات ارائه شده به زنان سرپرست خانوار به موضوع بیمه آنها اشاره کرد و گفت: ستاد توانمندسازی شهرداری تهران با زیرپوشش بیمه قرار دادن زنان سرپرست خانوار زمینه رفع نگرانی جهت تأمین منبع مالی مورد نیاز درمانی آنها را فراهم میسازد.
واحد خدمات حمایتی هر ساله با همکاری شرکت بیمه شهر برای برقراری بیمه تکمیلی زنان سرپرست خانوار و فرزندان ایشان اقدام میکند تا راهحلی برای جبران هزینههای آزمایش، عمل جراحی و هزینههای درمان بیمارستانی مورد لزوم این قشر محروم از جامعه باشد.
ازجمله دیگر انواع بیمه زنان سرپرست خانوار بیمه نامه عمر و بیمه تأمین اجتماعی شاغلین کوثراست که از ابتدای سال 87برای شاغلین در مراکز کوثر به مرحله اجرا درآمد.
خدمات غیرنقدی
خدمات غیرنقدی در قالب جهیزیه، توزیع کارت مترو، اهدای اقلام منزل، سیسمونی و کارت منزلت است که با توجه به سنگینی هزینه تهیه وسایل زندگی برای خانوادههای زن سرپرست از سوی واحد خدمات حمایتی و با توجه به شرایط مددجویان ارائه میشود.
مشاغل خانگی
رئیس ستاد توانمندسازی زنان سرپرست خانوارد در تعریف مشاغل خانگی گفت: منظور آن دسته از فعالیتهایی است که توسط عضو یا اعضای خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسب و کار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل میگیرد و منجر به تولید خدمت یا کالای قابلعرضه به بازار خارج از محیط مسکونی میشود. همچنین با توجه به ماده 30دستورالعمل اجرایی قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی وزارت کار (به شماره 53231، مورخه 23/3/89)، ستاد توانمندسازی بانوان سرپرست خانوار نیز وارد این عرصه شد. به گفته فهیمه فیروزفرعلاوه براین با درنظر گرفتن وضعیت بد اقتصادی که موجب شده تا هم زنان سرپرست خانوار و هم فرزندان آنها از آسیبپذیرترین اقشار جامعه باشند آموزش گسترده جواهرسازی و تولید انبوه در این رشته خاص و رشتههای دیگر نظیر مصنوعات چرمی و تکه دوزی، توانسته گامی در جهت پیشبرد اهداف این ستاد باشد.